Extraverte mensen denken hardop. Tijdens een vergadering houden zij graag de vaart erin. Met hun verbale aanwezigheid bepalen ze al snel het verloop van een discussie. Maar als de knopen al zijn doorgehakt, zit de introvert nog in een denkproces. Introverte mensen zijn nu eenmaal wat bedachtzamer, ze hebben meer denktijd nodig. Daarmee blijven hun capaciteiten onderbelicht. Dat is niet alleen jammer voor de introvert, maar ook een gemiste kans voor de organisatie. Introverte mensen stellen vaker vragen, luisteren beter, hebben vaak een groot concentratievermogen, denken in de diepte en breedte, zijn vaak inhoudelijk sterk, en laten zich niet zo verleiden door status.
Psycholoog en trainer Gerda Bos leert introverte mensen de kracht die ze van nature hebben te benutten. Al staat haar deur ook open voor extraverte mensen. “Ik vind het fantastisch als er een paar extraverte mensen meedoen aan een training. Juist door de verschillen kunnen introverte en extraverte mensen elkaar goed spiegelen. Extraverte mensen nemen onbewust en onbedoeld meer ruimte in dan introverten. Ik maak hen bewust van de impact van hun gedrag op de wereld. Tegelijk krijgen ze inzicht in de kracht van hun introverte collega’s. En ze leren hoe ze introverte kwaliteiten kunnen benutten binnen het team.”
Het ontwikkelen van bewustzijn is een belangrijke doelstelling van Gerda. Zo hebben introverten vaak onbewust een negatief zelfbeeld ontwikkeld in de loop van hun leven. “Extraverte mensen zijn zichtbaar en hoorbaar, daardoor zijn ze gewend om doorlopend bevestiging te krijgen van hun omgeving. Introverte mensen daarentegen hebben niet geleerd om aan een brede groep te laten zien wat ze denken. Ze leven vaak met de overtuiging dat hun mening niet zo belangrijk is. Dat is doodzonde. Als een introvert iets naar buiten brengt, dan is daar zo keihard over nagedacht, dat snijdt echt hout. Introverten denken gedetailleerder en trekken een onderwerp vaak breder.
“Zo kan een extrovert in een vlaag van enthousiasme zeggen: ‘Dit is een mooi plan.’ Maar de introvert reageert met vertraging: ‘Dit is een mooi plan, maar in relatie met andere plannen zie ik onvolkomenheden.’ Introverten denken aan dingen waar anderen niet aan denken, daarmee kunnen ze iets wezenlijks toevoegen. Daarbij is hun productiviteit vaak hoog, het zijn doorgaans harde werkers. Ze zijn volledig complementair, maar ongezien. Zichtbaarheid is echt een thema voor hen. Daarbij komt dat zichtbaarheid in deze extraverte tijd belangrijk is, daar hebben zij extra last van.”
Inbreken in vergaderingen
Gerda's stijl is afgestemd op de mentale constitutie van introverten. “Trainingen zijn vaak extrovert gericht”, legt Gerda uit. “Zo wordt er gewerkt in groepjes, en deelnemers moeten zich voorstellen in een grote groep. Dat ervaren introverten als intrusief, dus onprettig. Alleen al zo’n voorstelrondje, daar kan een introvert zich vreselijk zenuwachtig over maken. Daarom heb ik de werkvormen afgestemd op de stijl van introverte mensen. Zo doen we geen verbaal voorstelrondje in de groep, maar alle deelnemers maken bijvoorbeeld een mindmap met woorden die iets over hen zeggen. Schrijven is immers de voorkeursstijl van veel introverten. Dan kunnen deelnemers elkaar in tweetallen vragen stellen aan de hand van de woorden in de mindmap. Dat heeft twee voordelen: deelnemers hoeven niet in de stress te zitten wanneer ze aan de beurt komen, en ze hebben de kans om hun presentatie voor te bereiden, het overvalt hen niet.
“Vervolgens voeren we gesprekken aan de hand van stellingen zoals ‘elke introvert is saai’. Door het delen van gevoelens en gedachten dringt het besef tot hen door dat ze niet alleen staan, en dat ze volstrekt normaal zijn. En dat extravert zijn net zo normaal of afwijkend is als introvert.
“Een heel belangrijke oefening is het inbreken in vergaderingen. Introverte mensen wachten immers altijd op het juiste moment, maar dat bestaat niet. Deelnemers krijgen de opdracht om in te breken in een groepsgesprek. Een gouden tip: noem de naam van de spreker die je wilt onderbreken. Dan krijg je de gewenste aandacht. Mocht direct ingrijpen te spannend zijn, dan kun je ook andere strategieën toepassen. Zo kun je jouw idee vooraf voorleggen aan de voorzitter, of je kunt vragen of je een agendapunt mag toelichten. Functioneel en inhoudelijk zijn introverten doorgaans keisterk.”
Boost in eigenwaarde
Gerda ziet cursisten groeien in houding en zelfbeeld. “Als introverte mensen leren om hun standpunt naar voren te brengen, dan gaan ze inzien dat hun inbreng wel degelijk van toegevoegde waarde is. Hun eigenwaarde krijgt dan een enorme boost in korte tijd. Ze kennen nu bovendien praktische tips en tools om zichzelf effectief zichtbaarder te maken. Zo hebben ze geleerd dat het zinvol is om vaker hun rol in een project toe te lichten, of tijdens een vergadering de stand van zaken te benoemen. Dat is een vorm van profileren, maar op een heel subtiele en tegelijk inhoudelijke manier die past bij de manier van doen van introverten.”
Juist die subtiliteit en bedachtzaamheid ziet Gerda als waardevolle eigenschappen voor een organisatie. “Mijn ervaring is dat besluiten vaak genomen worden op basis van de hardste schreeuwers. Dat levert niet per se de beste resultaten. De introverte kracht om te luisteren en te beschouwen kan echt een verrijking zijn. Juist in stilte maak je weloverwogen keuzes. Dat resulteert in minder verspilling van energie, tijd en menskracht.”
