Redigeren wil zeggen dat je een tekst verbetert, zodat deze begrijpelijk, toegankelijk en goed leesbaar wordt. Denk bij corrigeren aan het verwijderen en verbeteren van tik-, spel-, taal-, en interpunctiefouten. Verder is redigeren het veranderen (verbeteren) van de stijl, het aanpassen van de opbouw en de structuur van een tekst. Het is echter niet de bedoeling dat je de hele tekst gaat herschrijven. Je kunt de schrijver wel adviseren en tips geven om de tekstopbouw te verbeteren.

Voor het schrijven van teksten gelden allerlei regels. Als eindredacteur moet je op de hoogte zijn van die regels. Een schrijver is soms niet op de hoogte van de regels: hij schrijft intuïtief, op zijn gevoel. Aan jou de taak om de fouten te herkennen en te verbeteren.

Eindredactie is teksten redigeren

Als je een tekst moet redigeren, ga dan niet onmiddellijk de fouten corrigeren. Lees de tekst eerst in zijn geheel door. Als het een lange tekst is, lees dan eerst de inleiding of de ‘lead’ aandachtig door. Zo weet je een beetje wat je kunt verwachten. Lees vervolgens de hele tekst snel door. Kun je de boodschap uit de tekst halen? Als de boodschap voor jou niet duidelijk is, is de kans groot dat het voor de beoogde lezer ook niet duidelijk is.

Stel de schrijver een aantal vragen om te achterhalen wat de bedoeling van het stuk is. Wat wil hij duidelijk maken aan de lezer? Wat moet hij weten na het lezen van het stuk? Wie is de lezer eigenlijk? Wat weet de lezer over het onderwerp? Sluit de inhoud en het niveau van de tekst aan bij dat van de lezer?

Hieronder staan vijf vragen om duidelijk te krijgen wat de boodschap is die de schrijver over wil brengen. Vraag ook hoeveel tijd je hebt voor de klus. De vragenlijst helpt je om de opdracht zo goed mogelijk uit te voeren. Bepaalde vragen kun je wellicht zelf al beantwoorden omdat je de lezer kent voor wie de tekst bedoeld is.

Beginnen met redigeren: 5 vragen

Wat is de aanleiding? Er is altijd een aanleiding, een reden om een tekst te schrijven. Je reageert op iets, je hebt een verzoek, je wilt iets toelichten.
Wat is het doel? Wat wil de schrijver aan de lezer vertellen? Moet de lezer iets weten of iets doen? Met andere woorden: is het doel de lezer te informeren, aan te sporen of te overtuigen?
Wie is de lezer? Voor wie is de tekst bedoeld? Wie gaat dit lezen? Wat weet de lezer over het onderwerp?
Wat is de relatie tussen de schrijver en de lezer? Hoe is die relatie te typeren? Zijn het collega’s, vakgenoten, kennen ze elkaar, of juist niet?
Staan de vijf W’s erin? Worden de vijf W’s over het besproken onderwerp beantwoord in de tekst?
– Wie moet iets doen?
– Wat moet hij doen?
– Waar moet hij dat doen?
– Wanneer moet hij dat doen?
– Waarom moet hij dat doen en hoe?

De schrijver moet ervoor zorgen dat de lezer zijn tekst wil lezen. De tekst moet aantrekkelijk en toegankelijk zijn voor de lezer. Als dat niet zo is, kan de tekst net zo goed ongeschreven blijven. Jij als eindredacteur moet kunnen bepalen of een tekst goed afgestemd is op de lezer. Dit is misschien nog wel belangrijker dan eventuele spelfouten.

Bovenstaande tekst komt uit het boek Aan de slag met eindredactie. Dit boek is online te lezen (exclusief voor abonnees), hier te koop, of gratis voor deelnemers aan de eindredactietraining van Management Support.

Lees verder:

Eindredactie voor experts: zo zet je de puntjes op de i.

Een zakelijke brief of e-mail schrijven gaat het best als je de (ongeschreven) regels kent. Bekijk alle tips en voorbeelden, van aanhef tot afsluiting.

Nog meer de diepte in? Meld je aan voor de klassikale training ‘Eindredactie voor de managementondersteuner’.