Kwetsbaarheid

“Goed functioneren in een team begint bij jezelf leren kennen”, zegt Rianne Kuik, coach bij het bureau ‘durf te verbinden.nl’. “Iedereen heeft een andere rol in een team. Er zijn zaken waar je goed in bent en dingen die je minder goed kunt. Accepteer dat van jezelf. Daardoor sta je sterker in je schoenen en hoef je minder bang te zijn voor feedback. Het maakt je als persoon puurder.” De volgende stap is om de ander te leren kennen. Kuik zegt dat je dat doet door jezelf open en kwetsbaar op te stellen. Daardoor geef je de ander ook de ruimte om zijn kwetsbaarheid te tonen. “Kwetsbaarheid komt nooit over als dom of incapabel. Stel dat een collega een term gebruikt die je niet kent. Het is niet dom maar moedig om te vragen wat die term betekent. Daardoor durven anderen ook toe te geven dat ze niet weten waar het over gaat en krijg je een beter contact.”

Spelregels

Trainer Ronald Dingerdis van het Dingerdis Coach Center zegt dat een team bestaat uit een groep individuen, ieder met zijn eigen talenten. “Mensen raken vaak teleurgesteld in elkaar omdat iedereen een andere verwachting heeft. Er is een gebrek aan duidelijke spelregels. Een spelregel kan zijn: ‘We steunen en helpen elkaar in lastige situaties’. Sommige mensen vinden dat vanzelfsprekend. Anderen niet. Het is belangrijk om die verwachting te bespreken en samen te bepalen waar je als team voor staat.”
Dingerdis zegt dat het ook vaak misgaat in teams, omdat er geen consequentie verbonden wordt aan slecht gedrag. “Een spelregel kan zijn: ‘We komen allemaal op tijd’. Je zult zien dat één collega toch telkens te laat komt. Je kunt je daaraan storen, en het telkens weer bespreken. Je kunt ook afspreken dat degene die te laat komt in de pauze trakteert op worstenbroodjes. Zo bouw je het om naar iets positiefs. En na een week trakteren past iemand zijn gedrag echt wel aan.”

Deadlines

Laura van den Ouden, trainer bij ICM Opleidingen & trainingen, zegt dat je een goede teamspeler wordt door oprecht aandacht en interesse te hebben voor de ander. “Een frustratie in veel teams is dat een collega zich niet houdt aan de afspraken”, vertelt ze. “Probeer te achterhalen waarom je collega het werk niet doet. Komt dat door slecht timemanagement? Dan is het een oplossing om hem regelmatig te herinneren aan de deadline. Misschien is het meer politiek gedrag, omdat je collega bang is dat je hem mogelijk vaker om hulp vraagt als hij een opdracht snel uitvoert. Maak dat bespreekbaar. In veel gevallen is het ontwijkingsgedrag. Je collega schuift een opdracht voor zich uit, omdat hij er tegenop ziet. Je kunt daar voorzichtig naar informeren, bijvoorbeeld: ‘Misschien zie ik het verkeerd, hoor, maar kan het zijn dat je de opdracht wat lastig vindt? Kan ik ergens mee helpen?’ Je collega kan dit afwijzen. Maar hij kan ook opgelucht zijn dat je het bespreekbaar maakt. Dit geeft hem de kans om de knelpunten te bespreken en samen te zoeken naar een oplossing.”

Gevoel niet afzwakken

Alle drie de trainers merken dat mensen zich vaak ongelukkig voelen in een team omdat ze hun echte gevoel niet uitspreken. “In elk team zijn onderliggende gevoelens, bijvoorbeeld van jaloezie”, zegt Van den Ouden. “Het is niet goed om daarmee rond te blijven lopen. Je kunt het beter bespreken. Maar houd het wel bij de feiten en houd het bij jezelf. Dus: ‘De afgelopen weken heb jij al drie keer die leuke opdracht gekregen. Heel leuk voor jou en tegelijkertijd zou ik ook graag zo’n opdracht willen’.” Dingerdis zegt dat mensen hun eigen gevoel vaak afzwakken. “Ze zeggen: ‘ik vond het een beetje vervelend dat je me telkens onderbrak tijdens die bespreking’. Maar in werkelijkheid zijn ze daar boos of verdrietig over. Spreek dat uit en vraag of dat de bedoeling was van de ander. Zo kom je tot een beter gesprek.”

Tips voor een goede teamspeler

– Roddel niet over elkaar, maar geef respectvol directe feedback.
– Zoek een maatje met andere sterke en zwakke eigenschappen. Je vult elkaar aan en maakt elkaar sterker.
– Houd het gezamenlijke doel voor ogen.

Extra tip

Wil jij als teamleider meer uit je teamleden halen en zorgen dat ze als één team functioneren? Gerda Bos geeft de nieuwe training TOP Teamleider; Training Oplossingsgericht Peoplemanagement voor teamleiders. Zij gaat o.a. in op hoe je een lerend team creëert, berokkenheid realiseert en teamleden stimuleert.

Tekst Maaike Tindemans