Wil je kunnen ‘lezen’ wat iemand denkt zonder dat er iets is gezegd? Wat je collega of manager voelt en denkt en dat je daarop kunt inspelen? Lichaamstaal kan je veel vertellen over iemands intenties en gemoedstoestand. Het bewust worden van de non-verbale signalen van jezelf en van een ander helpen je effectiever te communiceren.
Les 1: basishouding
Iedereen heeft een eigen, herkenbare basishouding: iemands gedrag en houding in een normale, ontspannen situatie. Bij iemand die je goed kent, herken je deze basishouding vrij snel. Bij een vreemde is dit moeilijker, omdat je simpelweg niet weet wat voor die persoon ‘normaal’ gedrag is.
Wanneer je iemands basishouding kent, kun je op zoek gaan naar non-verbale signalen. Deze zijn pas betrouwbaar als ze in clusters optreden. Oftewel: één signaal is géén signaal. Vergelijk het gedrag met de basishouding: wat zijn de verschillen en welke betekenis kun je hieraan toeschrijven? Om dit te kunnen, moet je weten hoe signalen eruitzien en wat ze betekenen.
Les 2: reageren en interpreteren
Er zijn verschillende eigenschappen waarop je iemand in eerste instantie beoordeelt: dominantie versus onderdanigheid, warm versus koud, competent versus incompetent en extravert versus introvert. Je hanteert als ware een mentale schaal van deze eigenschappen en reageert daarop.
Als je weet waar je op moet letten, kun je gaan interpreteren. Daarbij speelt heel vaak jouw eigen referentiekader mee: iemand praat bijvoorbeeld net zoals jouw dominante vriendin. Je kent dan dezelfde eigenschappen toe aan je gesprekspartner. Dan is het belangrijk dat je verder kijkt en zoekt naar clusters die dat oordeel bevestigen of tegenspreken. Anders kan een eerste indruk de verkeerde zijn en onnodig in de weg zitten.
Les 3: bewust beïnvloeden
Wanneer je de basis van lichaamstaal onder de knie hebt, kun je die inzetten om bewust te beïnvloeden. Wellicht koester je negatieve gevoelens jegens een collega omdat hij of zij naar jouw mening iets fout doet. Hoe ‘natuurlijk’ is het dan om een boos gezicht te trekken?
Helaas is het gevolg daarvan dat jij je nog bozer gaat voelen en je collega de bui al ziet hangen en zich terugtrekt. Weinig kans nog op constructieve communicatie. Wat zou er denk je gebeuren als je de collega tegemoet treedt met een vriendelijke glimlach?
Les 4: overtuig jezelf
Je kunt jezelf oppeppen en aan zelfvertrouwen winnen door je eigen non-verbale signalen te herkennen en optimaliseren. Voordat je een ander kunt overtuigen, moet je eerst zelf de overtuiging voelen. Er zijn basistechnieken die je kunnen helpen overtuigend over te komen.
Misschien vind je het nog wat ongemakkelijk om zo bewust bezig te zijn met je uitstraling, in plaats van met de inhoud. Maar je zult snel merken dat je er veel profijt van hebt, omdat je de ander sneller begrijpt en gemakkelijker kunt samenwerken. Je omgeving reageert positief en je competenties worden hoger ingeschat. Ga de uitdaging aan en spreek zonder woorden!
