Neurowetenschapper Ayca Szapora: 'We overschatten andermans aandacht'

Neurowetenschapper Ayca Szapora: 'We overschatten andermans aandacht'
Ayca Szapora

We bombarderen elkaar met informatie die onze hersenen helemaal niet kunnen verwerken. Neurowetenschapper Ayca Szapora legt uit hoe je de aandacht van anderen wél kunt vasthouden.

De effectiefste manier van communiceren, kun je daar iets over vertellen?

“We overschatten de aandacht van mensen. Ons bewustzijn is heel beperkt. Zie het bewuste brein als een computer die per seconde 60 bits kan verwerken. Ons onbewuste brein verwerkt per seconde wel 11 miljoen bits. Er gebeurt ontzettend veel in je brein, maar dit zijn vooral onbewuste processen.

“We hebben allemaal de neiging om met de beste intenties te veel informatie te geven. We bombarderen de ander in een mail met een lang intro, achtergrondinformatie, onderbouwing en veel keuzeopties. Dat is funest voor de ontvanger, die raakt vermoeid en haakt af. Het brein maakt het liefst een keuze uit drie opties. Meer kan het niet aan, dat geeft alleen keuzestress.

“Bewuste aandacht is dus beperkt. Omdat we dat telkens overschatten, bereik je die ander niet.”

Wat kunnen we doen?

“Als je de ander wilt bereiken, iemands aandacht wilt, dan moet je hier rekening mee houden. Zeker als je wilt dat iemand reageert of ingaat op een vraag of verzoek. Als je wilt dat iemand iets zijn aandacht op jou richt: houd het eenvoudig.

“Stel: je vraagt per mail of iemand je wil helpen. Schrijf dan geen lap tekst en pas onderaan je vraag. Maak het makkelijk voor de ander: zet in het onderwerp al je vraag. Geef daarna wat uitleg. Zo weet de ontvanger meteen wat er wordt verwacht. Weet ook: we worden alerter zodra ons om hulp wordt gevraagd. Zo leest de ontvanger op een andere manier je uitleg. Je ‘primet’ hun aandacht al.

“Wil je iets overbrengen in een presentatie, schets dan een verhaal, een beleving. Geef geen droge rapportage, zet je powerpointslides niet vol tekst, want ook dan haken mensen af. Vertel een verhaal, beschrijf het. Dat is veel effectiever om jouw boodschap te laten landen. De ander krijgt in zijn eigen hoofd een beeld te zien, een film.

“Weet ook: je publiek onthoudt maar één ding! Denk dus goed na over welk punt men móét onthouden. Eén beleving, één punt, één gevoel dat blijft hangen. Je houdt ook de aandacht vast door bijvoorbeeld een vraag te stellen. Daarmee maak je de luisteraar alert. Of gebruik zinnen als ‘Dit is heel belangrijk’ of ‘Nu komt het…’”

Hoe zorg je voor verbinding, betrokkenheid en werkgeluk?

“Verbinding begint met vertrouwen. En vertrouwen verdien je door zelf authentiek te zijn en je kwetsbaarheid te laten zien. Daarmee krijg je vertrouwen van anderen. Dat vertrouwen voel je bij persoonlijk contact. Nu zal dat voornamelijk zijn per mail of telefoon en videobellen.

“Live contact gaat verder; dan veranderen zelfs je hersenhormonen. Je maakt meer oxytocine vrij, het knuffelhormoon, wat goed is voor je welbevinden. Ook nu we nog veel thuiswerken, is het gezond en slim om een-op-eencontact te zoeken. Bel iemand persoonlijk op, dat is intiemer, en is noodzakelijk voor je welzijn.

“Ook hier: je bewuste aandacht is maar klein. In een meeting met tien mensen voel je je niet gezien of gehoord. Dat is pas als je persoonlijk belt met iemand. Verbinding voelen, vertrouwen, is niet gebaseerd op rationele kennis, maar op gevoel.”

Lees ook:

Hoogleraar Iris Sommer: "Het vrouwenbrein werkt toch echt anders."

Verwar ontspanning niet met afleiding: “Je betaalt de prijs voor al die prikkels.”

Onze driedelige serie over breinvriendelijk (thuis)werken.

Onderdeel van de collectie

Spreken

Hier vind je alles over helder en tactvol communiceren, actief luisteren, omgaan met klachten en hoe je verbinding maakt tijdens videocalls en presentaties.

Vera Bot

Vera Bot

Hoofdredacteur Management Support

Vera Bot is hoofdredacteur van Management Support Magazine en manager van de online content op managementsupport.nl en de verspreiding ervan via social media kanalen.