Herken je dat? Iemand zegt iets wat je helemaal niet leuk vindt en toch heb je geen rotgevoel bij de boodschap. Sterker, je hebt begrip. Ook al krijg je misschien niet je zin. Hoe flikt iemand dat?
In mondelinge communicatie heb je allerlei trucjes: een glimlach, oogcontact, een energieke open houding, een vriendelijke toon, aardige woorden… je kunt alles wat je in huis hebt inzetten om de boodschap te ‘dragen’.
Op papier heb je die mogelijkheid niet.
Tenminste, dat lijkt zo.
Op papier moeten jouw woorden het doen zonder je glimlach, je vriendelijke oogopslag, je houding en je stem… je woorden moeten het zelluf doen.
Jarenlang dacht ik dat correcte communicatie het sleutelwoord was. Mijn brieven en mails waren dan ook zorgvuldig opgestelde teksten. Berichten waar niks op aan te merken was.
Of toch wel?
Mijn teksten waren ook saai! Dertien in een dozijn, brieven en mails die zo neutraal waren dat ze door iedereen geschreven hadden kunnen zijn en voor iedereen bestemd. Teksten die niets van mij als persoon blootgaven. De kale boodschap.
Geen glimlach.
Geen vriendelijke blik.
Geen knipoog.
Want… op papier heb je die mogelijkheid niet. Dat dacht ik tenminste…
Toch kun je ook schriftelijk communiceren met flair. Bijvoorbeeld door lijmwoorden te vermijden. Met lijmwoorden plak je zinnen aan elkaar. Weet je ze nog, de voegwoorden? Die, maar, waardoor, zodat, hoewel. Stuk voor stuk woorden voor stroperige zinnen.
Neem deze zin: “Er zijn op de aardbol veel beschermde diersoorten die ondanks de bescherming door natuurorganisaties met uitsterven worden bedreigd.”
Welke basisboodschappen heeft deze zin?
- Op de aardbol zijn veel beschermde diersoorten.
- Natuurorganisaties beschermen deze diersoorten.
- Toch worden de beschermde diersoorten met uitsterven bedreigd.
Een heel verschil, maar nog geen flair.
Wat zou er gebeuren als je deze boodschap schrijft met een clownsneus op? Wat zou er gebeuren als je jezelf laat zien in je tekst? Wat zou er gebeuren als je meer spreektaal gebruikt? Onaffe zinnen schrijft? En vooral: alle clichés en officiële vormelijkheden bij het grofvuil zet?
Met flair!
"De rivierdolfijn, de ijsbeer en de orang-oetan … een paar dieren uit de lange lijst met bedreigde diersoorten. Ze zijn beschermd en toch met uitsterven bedreigd. Hoe kan dat?"
Cabaretier Marcel Verreck zong ooit:
Ga naar buiten
En ga fluiten
Zeg eens een mens gedag
En probeer weer kind te zijn
Blijf niet wonen
In patronen
Ben ik soms bang?
Durf jij buiten de gebaande paden te treden? Durf jij jezelf te laten zien in je woorden en zinnen? Doe het! Ontmoet je lezer. Zie de ander voor je. Gebruik taal die je eigen is. Blijf niet hangen in het patroon van ouderwetse woorden … dán schrijf je met flair.
En voor de echte durfal onder ons …
Doe die clownsneus op, sla een vrolijke sjaal om je nek of zet die te gekke zomerhoed op je hoofd … wedden dat je teksten met flair schrijft?!
Meer weten?
Judith Winterkamp is schrijftrainer. Voor Management Support verzorgt zij de trainingen Creatief zakelijk schrijven en Notuleren als een pro.
Lees van Judith ook:
Onduidelijke taal: gebruik jij deze verboden woorden?
Spelling oefenen voor professionals: alle oefeningen
‘Prettige voortplanting!’ en andere grappige verhaspelingen
